Τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος έκλεισαν αιφνίδια με εντολή της κυβέρνησης στις 14-03-2020 και έθεσαν το προσωπικό τους σε αναστολή για το χρονικό διάστημα από 15-03-2020 έως και 30-04-2020.Οι επιχειρήσεις καφεστίασης που λειτουργούν με delivery ή take away ανήκουν στις πληττόμενες επιχειρήσεις και είχαν τη δυνατότητα να θέσουν τα προσωπικό τους σε αναστολή μέχρι και τις 20/04/2020. Επίσης οι επιχειρήσεις καφεστίασης έχουν δικαίωμα να καταβάλλουν μειωμένο ενοίκιο κατά 40% για τους μισθωτικούς μήνες Μάρτιο-Απρίλιο.
Η αναστολή των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού στις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης είναι εύλογο να παραταθεί για όσο χρονικό διάστημα τα καταστήματα παραμένουν κλειστά ή υπολειτουργούν με εντολή της κυβέρνησης.
Για το χρονικό διάστημα των 45 ημερών της αρχικής αναστολής των συμβάσεων εργασίας τους οι εργαζόμενοι λαμβάνουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού των 800€ και οι εργοδότες απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών και ασφαλιστικών εισφορών. Ωστόσο η αναστολή των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού συνοδεύεται από την υποχρέωση των εργοδοτών, μετά την άρση της απαγόρευσης λειτουργίας, να διατηρήσουν τις ίδιες θέσεις εργασίας για όσο χρονικό διάστημα έχουν αναστείλει τις συμβάσεις εργασίας του προσωπικού τους. Τυχόν απόλυση είναι αυτοδικαίως άκυρη και έχει ως συνέπεια η επιχείρηση να εκπίπτει από όλα τα ευνοϊκά φορολογικά και ασφαλιστικά μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων. Υπάρχει μάλιστα ειδική πρόβλεψη ότι η επιχείρηση υγειονομικού ενδιαφέροντος υποχρεούται να επιστρέψει ακόμα και την ενίσχυση των 800€ που εισέπραξε υποβάλλοντας τη σχετική αίτηση στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ.
Με την ΥΑ Υ1γ//2017 (ΥΑ Υ1γ/Γ.Π/οικ.47829 ΦΕΚ Β 2161 2017) «Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων / ποτών και άλλες διατάξεις» προβλέπεται ότι: « Οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης που διαθέτουν αίθουσα πελατών ή και υπαίθριο (κοινόχρηστο ή ιδιόκτητο) χώρο για εξυπηρέτηση καθήμενων πελατών η μέγιστη δυναμικότητά τους σε καθήμενα εξυπηρετούμενα άτομα προκύπτει ως ακολούθως: Για την αίθουσα πελατών από τη διαίρεση του εμβαδού του ωφέλιμου χώρου δια του 1.30 τ.μ. (ως ωφέλιμος χώρος νοείται ο χώρος ο οποίος προσφέρεται για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων). Για τον υπαίθριο χώρο από τη διαίρεση του εμβαδού του υπαίθριου χώρου που νομίμως θα χρησιμοποιηθεί δια του 0,70 τ.μ. Η δυναμικότητα των καθήμενων πελατών αφορά, το συνολικό αριθμό για την αίθουσα πελατών και τον εξωτερικό χώρο».
Με τα μέτρα αποφυγής του συνωστισμού σε δημόσιους χώρους είναι εύλογο ότι οι επιχειρήσεις εστίασης δεν θα μπορούν να αξιοποιήσουν όλο το διαθέσιμο χώρο για εξυπηρέτηση καθήμενων πελατών. Οι υγειονομικά υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών οφείλουν να εγκαθιστούν, να εφαρμόζουν και να διατηρούν τους Κανόνες Ορθής Υγιεινής Πρακτικής εφαρμόζοντας και διατηρώντας πάγια διαδικασία ή διαδικασίες βάσει των αρχών HACCP ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης, αλλά και όλα τα πρόσθετα μέτρα που θα αποφασιστούν για την αντιμετώπιση της διάδοσης του COVID-19.
Τα μέτρα αυτά συνεπάγονται αυξημένο κόστος λειτουργίας για τις επιχειρήσεις, ενώ είναι σίγουρο ότι θα μειωθεί και η ανάγκη απασχόλησης προσωπικού, αφού οι καθήμενοι πελάτες θα είναι υποχρεωτικά λιγότεροι, οι παραγγελίες προς εξυπηρέτηση μειωμένες και ανάλογα μειωμένος θα είναι και ο τζίρος της επιχείρησης.
Για το λόγο αυτό είναι σκόπιμο η ρήτρα διατήρησης των ίδιων θέσεων εργασίας να συνοδευτεί από μέτρα ενίσχυσης της απασχόλησης μέσω της επιδότησης των αποδοχών και των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων από το κράτος τουλάχιστον για όσο χρονικό διάστημα υπάρχει η απαγόρευση καταγγελίας των συμβάσεων εργασίας, αλλά και για μεταγενέστερο χρονικό διάστημα προκειμένου να προστατευτούν πραγματικά οι εργαζόμενοι από τις απολύσεις και να ενισχυθούν οικονομικά οι επιχειρήσεις.
Αντίστοιχα η μείωση του ενοικίου επαγγελματικής στέγης κατά 40% θα πρέπει να επεκταθεί με ανάλογη φορολογική ελάφρυνση των ιδιοκτητών των καταστημάτων για όσο διάστημα υπολειτουργούν τα καφέ και τα εστιατόρια.
Οι ρυθμίσεις αυτές είναι απαραίτητες για να διαφυλαχθούν αφενός οι θέσεις εργασίας και αφετέρου να επιβιώσουν οικονομικά οι εργοδότες. Η ρήτρα διατήρησης των ίδιων θέσεων εργασίας θα καταστεί βραχνάς για τις επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος και θα είναι πολλοί οι επιχειρηματίες της καφεστίασης που αδυνατώντας να διατηρήσουν τις ίδιες θέσεις εργασίας θα εκπέσουν των ευνοϊκών φορολογικών και ασφαλιστικών διατάξεων.
Αντίστοιχα, αν δεν υπάρξει ρητή νομοθετική πρόβλεψη για την επέκταση του χρονικού διαστήματος καταβολής μειωμένων μισθωμάτων με ανάλογη φορολογική ελάφρυνση των ιδιοκτητών των ακινήτων, οι επιχειρηματίες της καφεστίασης θα αναγκαστούν να προσφύγουν δικαστικά για να διεκδικήσουν αναπροσαρμογή του μισθώματος εξαιτίας απρόβλεπτων περιστάσεων που προκάλεσαν ουσιώδη μείωση της μισθωτικής αξίας του μίσθιου ακινήτου, ώστε, με βάση τις συγκεκριμένες συνθήκες, η εμμονή του εκμισθωτή στην καταβολή του ίδιου μισθώματος να είναι αντίθετη προς την ευθύτητα και την εντιμότητα που απαιτούνται στις συναλλαγές (ΟλομΑΠ 3/2014, ΑΠ 55/2018).