Οι οικειοθελείς παροχές είναι πρόσθετες παροχές που χορηγεί ο εργοδότης στον εργαζόμενο χωρίς να υποχρεούται από τη νομοθεσία ή από κάποια νομική συμφωνία. Αυτές οι παροχές μπορεί να περιλαμβάνουν bonus, επιδόματα ή άλλες παροχές που δίνονται ως κίνητρο ή αναγνώριση της εργασίας του εργαζομένου, αλλά δεν αποτελούν μισθό με την αυστηρή νομική έννοια. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι, εφόσον αυτές οι παροχές δίνονται από ελευθεριότητα και χωρίς νομική δέσμευση, ο εργοδότης μπορεί να τις ανακαλέσει ή να διακόψει τη χορήγησή τους οποτεδήποτε.
Τι είναι οι Οικειοθελείς Παροχές;
Οι οικειοθελείς παροχές δεν θεωρούνται μισθός, καθώς δεν αποτελούν αντάλλαγμα για την εργασία του εργαζομένου, σύμφωνα με τον νόμο ή κάποια συμφωνία. Πρόκειται για παροχές που δίνονται καθαρά με πρωτοβουλία του εργοδότη και μπορούν να περιλαμβάνουν διάφορα είδη επιδομάτων ή παροχών, όπως bonus παραγωγικότητας, επιπλέον αργίες ή υλικές απολαβές.
Πότε οι Οικειοθελείς Παροχές Γίνονται Υποχρεωτικές;
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι οικειοθελείς παροχές μπορεί να εξελιχθούν σε υποχρεωτικές, εάν η χορήγησή τους γίνει σταθερή, ομοιόμορφη και διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εάν ο εργοδότης δεν έχει ξεκαθαρίσει ότι οι παροχές αυτές δίνονται υπό την προϋπόθεση της ελευθεριότητας και οι εργαζόμενοι αρχίζουν να τις αποδέχονται ως μισθολογικές παροχές, τότε μπορεί να προκύψει μια σιωπηρή συμφωνία. Σε αυτή την περίπτωση, η παροχή αποκτά μισθολογικό χαρακτήρα και ο εργοδότης δεν μπορεί να την διακόψει μονομερώς.
Επιφύλαξη Ελευθεριότητας και Ρήτρα Ανάκλησης
Ο εργοδότης μπορεί να αποτρέψει τη μετατροπή μιας οικειοθελούς παροχής σε υποχρέωση, καθιστώντας από την αρχή σαφές ότι η παροχή αυτή γίνεται με «επιφύλαξη ελευθεριότητας». Με άλλα λόγια, ο εργοδότης δηλώνει ότι διατηρεί το δικαίωμα να διακόψει την παροχή οποτεδήποτε και μονομερώς. Όταν αυτό είναι σαφές, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να προσβλέπουν στη μόνιμη διατήρηση της παροχής.
Αντίθετα, αν η παροχή συνοδεύεται από «ρήτρα ανάκλησης», αυτή η ρήτρα δεν εμποδίζει τη δημιουργία μιας επιχειρησιακής συνήθειας. Σε αυτή την περίπτωση, εάν η παροχή χορηγείται σταθερά για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να δημιουργηθεί σιωπηρή συμβατική δέσμευση και ο εργοδότης θα πρέπει να δηλώσει την ανάκληση της παροχής για να τερματίσει τη δέσμευση αυτή.
Επιχειρησιακή Συνήθεια
Η επιχειρησιακή συνήθεια αφορά πρακτικές που εφαρμόζονται σταθερά και ομοιόμορφα εντός μιας επιχείρησης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εάν οι εργαζόμενοι αποδεχτούν μια οικειοθελή παροχή ως σταθερή, και ο εργοδότης δεν ξεκαθαρίσει ότι μπορεί να την ανακαλέσει, τότε μπορεί να δημιουργηθεί συμβατική υποχρέωση για τη συνέχιση της παροχής αυτής.
Τι Πρέπει να Προσέχουν οι Εργοδότες
Οι εργοδότες που επιθυμούν να χορηγήσουν οικειοθελείς παροχές χωρίς να δεσμευτούν μελλοντικά, πρέπει να καταστήσουν σαφές από την αρχή ότι αυτές οι παροχές γίνονται με επιφύλαξη ελευθεριότητας και διατηρούν το δικαίωμα ανάκλησης. Η σαφής επικοινωνία και η καταγραφή αυτών των όρων είναι κρίσιμη για να αποφευχθούν μελλοντικές διεκδικήσεις από τους εργαζομένους.
Τι Πρέπει να Γνωρίζουν οι Εργαζόμενοι
Οι εργαζόμενοι πρέπει να γνωρίζουν ότι οι οικειοθελείς παροχές που λαμβάνουν δεν αποτελούν δικαίωμά τους, εκτός εάν υπάρχει σαφής συμφωνία ή εάν αυτές οι παροχές έχουν μετατραπεί σε επιχειρησιακή συνήθεια λόγω της σταθερής και διαρκούς χορήγησής τους από τον εργοδότη.
Συμπέρασμα
Οι οικειοθελείς παροχές αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τους εργοδότες, αλλά η χορήγησή τους πρέπει να γίνεται με προσοχή για να αποφευχθούν μελλοντικές νομικές δεσμεύσεις. Είναι απαραίτητο οι εργοδότες να διατυπώνουν σαφώς τους όρους χορήγησης και ανάκλησης αυτών των παροχών και οι εργαζόμενοι να είναι ενήμεροι για τη φύση αυτών των παροχών, ώστε να αποφεύγονται παρερμηνείες και νομικές διαφορές.