Το ύψος της σύνταξης εξαρτάται από πλήθος παραγόντων, με κυριότερους τον χρόνο ασφάλισης και τις συντάξιμες αποδοχές, ενώ καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η αξιοποίηση όλων των νόμιμων δυνατοτήτων που προβλέπει η ασφαλιστική νομοθεσία.
Η θεμελίωση του δικαιώματος για πλήρη εθνική σύνταξη απαιτεί τουλάχιστον δεκαπέντε έτη ασφάλισης ή 4.500 ημέρες εργασίας. Ωστόσο, το τελικό ποσό επηρεάζεται σημαντικά από τη συνολική διάρκεια του ασφαλιστικού βίου και το εισόδημα επί του οποίου καταβλήθηκαν εισφορές. Επομένως, η αύξηση του χρόνου ασφάλισης και η βελτίωση των συντάξιμων αποδοχών κατά τα τελευταία έτη εργασίας μπορούν να συμβάλουν σε υψηλότερη παροχή.
Καίριο εργαλείο αποτελεί η αναγνώριση πλασματικών ετών, η οποία δίνει τη δυνατότητα στον ασφαλισμένο να αυξήσει τον χρόνο ασφάλισης ή να θεμελιώσει νωρίτερα το δικαίωμα συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με τη νομοθεσία προβλέπεται η αναγνώριση έως επτά ετών από γενικές κατηγορίες (όπως στρατιωτική θητεία, σπουδές, γονική άδεια, κενά διαστήματα ασφάλισης).
Η εξαγορά των πλασματικών ετών επιβαρύνεται με κόστος, το οποίο, από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά, υπολογίζεται στο 20% επί των τελευταίων μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών. Ο ασφαλισμένος μπορεί να καταβάλει το ποσό είτε εφάπαξ (με έκπτωση 2% ανά έτος), είτε σε μηνιαίες δόσεις, είτε να επιλέξει την παρακράτηση ποσού από τη σύνταξη, εφόσον η αίτηση αναγνώρισης υποβληθεί ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης.
Παράλληλα, ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται κατά τη λήψη απόφασης για πρόωρη έξοδο από την εργασία. Η επιλογή της μειωμένης σύνταξης οδηγεί συνήθως σε μόνιμη και μη αναστρέψιμη περικοπή του ποσού. Από την άλλη πλευρά, η παράταση της απασχόλησης για δύο ή περισσότερα έτη μετά τη θεμελίωση του δικαιώματος ενισχύει το ποσοστό αναπλήρωσης και συνεπώς οδηγεί σε σημαντικά υψηλότερη μηνιαία σύνταξη. Η σταδιακή αύξηση του χρόνου ασφάλισης πέραν των 35 ετών έχει σαφή θετική επίπτωση στο τελικό ποσό.
Οι παλαιοί ασφαλισμένοι, δηλαδή όσοι υπήχθησαν για πρώτη φορά στην ασφάλιση πριν την 1.1.1993, διατηρούν σε αρκετές περιπτώσεις ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση, ιδίως σε συνδυασμό με τη χρήση πλασματικών ετών. Αντίστοιχα, οι νέοι ασφαλισμένοι (μετά το 1993) μπορούν, με σωστό σχεδιασμό, να συμπληρώσουν 40 έτη ασφάλισης και να εξέλθουν στα 62 έτη, υπό την προϋπόθεση ότι αναγνωρίζουν έγκαιρα τον πλασματικό χρόνο που απαιτείται.
Σε κάθε περίπτωση, η στρατηγική εξόδου από την εργασία πρέπει να σχεδιάζεται εξατομικευμένα, με βάση το ασφαλιστικό ιστορικό, τις μεταβολές των αποδοχών, τη διαδοχική ασφάλιση και την οικογενειακή κατάσταση του ασφαλισμένου. Ο σωστός χρόνος υποβολής αίτησης αναγνώρισης, η επιλογή τρόπου εξαγοράς και ο ακριβής καθορισμός της ημερομηνίας συνταξιοδότησης είναι κρίσιμα στοιχεία που επηρεάζουν άμεσα το τελικό αποτέλεσμα.
Η έγκαιρη νομική υποστήριξη είναι καθοριστικής σημασίας. Συνιστάται η έναρξη του σχεδιασμού τουλάχιστον ένα έως δύο έτη πριν από την επιθυμητή ημερομηνία συνταξιοδότησης, ώστε να εξεταστούν όλα τα δεδομένα, να εντοπιστούν τυχόν σφάλματα ή παραλείψεις και να επιλεγεί η βέλτιστη διαδρομή βάσει του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου.