Το εργασιακό νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2025 από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, υπό τον τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους – Απλοποίηση της Νομοθεσίας, Στήριξη στον Εργαζόμενο, Προστασία στην Πράξη», εισάγει ένα νέο πλέγμα ρυθμίσεων με σκοπό την αναμόρφωση βασικών πτυχών της ατομικής εργασιακής σχέσης, τη μείωση γραφειοκρατίας και την ενίσχυση της διαφάνειας στην αγορά εργασίας.
Ανάμεσα στις σημαντικότερες παρεμβάσεις συγκαταλέγεται η δυνατότητα διευρυμένης απασχόλησης έως και 13 ώρες ημερησίως στον ίδιο εργοδότη, η οποία υπόκειται σε συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ειδικότερα, η εφαρμογή της ρύθμισης αυτής προϋποθέτει τη ρητή συναίνεση του εργαζομένου, δεν μπορεί να επιβληθεί μονομερώς, και συνοδεύεται από προσαύξηση της αμοιβής κατά 40% για τις επιπλέον ώρες. Παράλληλα, παραμένουν σε ισχύ τα ευρωπαϊκά και εθνικά όρια σχετικά με τη μέγιστη εβδομαδιαία εργασία (48 ώρες κατά μέσο όρο ανά 4μηνο) και τις ανώτατες ώρες υπερωριακής απασχόλησης (150 ώρες ετησίως). Επομένως, τόσο οι εργοδότες όσο και οι εργαζόμενοι οφείλουν να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή στη σύννομη εφαρμογή αυτών των διατάξεων, ιδίως όσον αφορά την καταγραφή στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη ΙΙ» και την ορθή τήρηση της ψηφιακής κάρτας εργασίας.
Στο πλαίσιο της ίδιας νομοθετικής πρωτοβουλίας προβλέπεται η δυνατότητα εφαρμογής συστήματος τετραήμερης εργασίας σε ετήσια βάση, με δεκάωρη ημερήσια απασχόληση, χωρίς μεταβολή των μηνιαίων αποδοχών. Η ρύθμιση αυτή προϋποθέτει συμφωνία μεταξύ των μερών, ενώ παραμένει αμετάβλητο το βασικό πλαίσιο προστασίας του εργαζομένου όσον αφορά την αναγνώριση της υπερωριακής εργασίας και τη μη μονομερή επιβολή εναλλαγής του ωραρίου.
Η απλοποίηση των διαδικασιών προσλήψεων αποτελεί ένα ακόμη βασικό σημείο του νομοσχεδίου. Καθιερώνεται ένα ενιαίο έντυπο για την αναγγελία πρόσληψης, αντί των τεσσάρων που χρησιμοποιούνταν μέχρι πρότινος (Ε3.1 έως Ε3.4). Η αλλαγή αυτή αποσκοπεί στη μείωση της γραφειοκρατίας και την ταχύτερη έναρξη της εργασίας, χωρίς όμως να αναιρεί την υποχρέωση των εργοδοτών για ορθή και πλήρη καταχώριση στοιχείων πριν από την πραγματική έναρξη απασχόλησης. Οι εργαζόμενοι καλούνται να διασφαλίζουν ότι η πρόσληψή τους έχει δηλωθεί δεόντως, και ότι οι όροι της σύμβασης είναι καταγεγραμμένοι και συμφωνημένοι.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η ρύθμιση που επιτρέπει την τμηματική χορήγηση της ετήσιας άδειας σε περισσότερες χρονικές περιόδους (άνω των δύο), εφόσον συναινέσουν τα μέρη. Η ευελιξία αυτή οφείλει να συμβαδίζει με την υποχρέωση διατήρησης της ισορροπίας ανάμεσα στις ανάγκες της επιχείρησης και το δικαίωμα του εργαζομένου στην ξεκούραση και την αναψυχή. Πρέπει να τονιστεί ότι η άδεια δεν ανακαλείται μονομερώς από τον εργοδότη, παρά μόνο υπό αυστηρά οριζόμενες εξαιρετικές περιστάσεις.
Η χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας επεκτείνεται, ενισχύοντας τη διαφάνεια στην παρακολούθηση του πραγματικού ωραρίου. Οι εργοδότες επιφορτίζονται με την ευθύνη της ορθής εγκατάστασης και τήρησης του συστήματος, ενώ οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα να επικαλούνται τις καταγραφές της ψηφιακής κάρτας ως αποδεικτικό μέσο για τυχόν διεκδικήσεις σχετικές με υπερωρίες ή παραβιάσεις συμβατικών όρων.
Άλλες διατάξεις του νομοσχεδίου αφορούν την προστασία ειδικών κατηγοριών, όπως εργαζόμενοι-συνταξιούχοι και γονείς. Επιδόματα κυοφορίας, λοχείας και γονικής άδειας ορίζονται ρητώς ως αφορολόγητα, ακατάσχετα και χορηγούμενα ανεξαρτήτως ασφαλιστικού φορέα. Για τους εργαζόμενους συνταξιούχους θεσπίζονται νέοι κανόνες ως προς την επιβάρυνση με εισφορές, με στόχο την ενθάρρυνση της ασφαλισμένης εργασίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Υπουργείο έχει διευκρινίσει μέσω επίσημων απαντήσεων (ΥΠΕΚΑ – 16 σημεία), ότι δεν καταργείται το 8ωρο, δεν επιτρέπεται η απόλυση μέσω SMS ή email και ότι τυχόν μείωση μισθού χωρίς συναίνεση συνιστά βλαπτική μεταβολή. Οι εργοδότες καλούνται να αναθεωρήσουν τις εσωτερικές τους διαδικασίες και να προσαρμόσουν τις πολιτικές ανθρώπινου δυναμικού ώστε να συνάδουν με τις νέες απαιτήσεις, ενώ οι εργαζόμενοι οφείλουν να ενημερώνονται συστηματικά για τα δικαιώματά τους και να επιβεβαιώνουν ότι τυγχάνουν πλήρους εφαρμογής.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο καθιστά κρίσιμη τη νομική καθοδήγηση σε κάθε φάση της εργασιακής σχέσης, είτε πρόκειται για την υπογραφή σύμβασης, είτε για την τροποποίησή της ή την καταγγελία της. Η κατάλληλη νομική υποστήριξη καθίσταται απαραίτητη τόσο για την πρόληψη αμφισβητήσεων όσο και για τη συμμόρφωση με τις νέες απαιτήσεις της νομοθεσίας.