Η αποποίηση της κληρονομίας επιλέγεται αν τα χρέη του κληρονομούμενου και οι υποχρεώσεις της κληρονομιάς είναι τόσες πολλές που δεν συμφέρει η αποδοχή.

Αποποίηση κληρονομιάς είναι η δήλωση του προσωρινού κληρονόμου ότι δεν δέχεται την κληρονομιά, ότι δηλαδή δεν επιθυμεί να γίνει οριστικός κληρονόμος.

Η δήλωση γίνεται στη γραμματεία του Ειρηνοδικείου της τελευταίας κατοικίας του κληρονομούμενου και γίνεται εντός τεσσάρων μηνών από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση της επαγωγής (ότι δηλαδή κατέστη προσωρινός κληρονόμος) και του λόγου της κληρονομιάς.

Η αποποίηση αναφέρεται μόνο στο σύνολο της κληρονομιάς και δεν μπορεί να περιοριστεί σε μέρος αυτής.

Γεννάται ωστόσο το ερώτημα αν στο σύνολο της κληρονομιάς εντάσσονται και τα κοινωνικοασφαλιστικά δικαιώματα όπως το δικαίωμα στη σύνταξη του κληρονομούμενου από τη χήρα και τα ανήλικα τέκνα αυτού.

Τα εν λόγω δικαιώματα δεν αποτελούν αντικείμενο της κληρονομικής διαδοχής, διότι γεννώνται βάσει ειδικών νομοθετικών διατάξεων απευθείας στο πρόσωπο των δικαιούχο με το θάνατο του συζύγου-συγγενούς τους.

Δεν αποτελούν, δηλαδή, δικαιώματα του ίδιου του αποβιώσαντος, που μεταβιβάζονται με το θάνατό του στα πρόσωπα που κατά το αστικό δίκαιο τον κληρονομούν, εξ ου και δεν θα μπορούσε ο αποβιώσας να διαθέσει αυτά με τη σύνταξη διαθήκης (π.χ. να ορίσει ποιος θα λαμβάνει τη σύνταξή του).

Το ίδιο το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους αναφέρει ότι «το δικαίωμα της λήψης συντάξεως αιτία θανάτου ασφαλισμένου, το αποκτούν οι δικαιούχοι απ’ ευθείας από τους συνταξιοδοτικούς νόμους και όχι κληρονομικώ δικαίωμα» για να καταλήξει ότι «η αποποίηση της κληρονομίας του θανόντος δεν θίγει το συνταξιοδοτικό δικαίωμα της συζύγου.»

Στην ουσία επομένως το δικαίωμα στη σύνταξη δεν αποτελεί παροχή προερχόμενη από την περιουσία του κληρονομούμενου, αλλά από την περιουσία του οικείου ασφαλιστικού οργανισμού, που απονέμεται το πρώτον εκ του νόμου στην ίδια τη χήρα/ή τον χήρο  και στα ανήλικα τέκνα αυτών και όχι λόγω κληρονομικής διαδοχής.

Ως εκ τούτου καθίσταται σαφές ότι ο σύζυγος και τα τυχόν ανήλικα τέκνα που επιζούν, σε περίπτωση που υπάρχουν χρέη και πρέπει να αποποιηθούν, πρέπει να γνωρίζούν ότι η σύνταξη δεν επηρεάζεται από τυχόν αποποίηση.

Η αποποίηση μπορεί να προχωρήσει, ενώ και ταυτόχρονα μπορούν να προχωρούν και οι διαδικασίες απόδοσης της σύνταξης θανάτου (χηρείας).