Με το νέο εργασιακό νόμο 4808/2021, η Ελλάδα ακολουθεί ένα μοντέλο που ακολουθείται στην συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, δίνοντας το δικαίωμα για συμβάσεις αορίστου ή ορισμένου χρόνου, αλλά και για συμβάσεις παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών.
Συγκεκριμένα, τα νέα δικαιώματα που θεσπίστηκαν για όσους απασχολούνται με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου είναι:
- Συνδικαλιστικά δικαιώματα: σύσταση οργανώσεων, συλλογική διαπραγμάτευση και συμφωνία, απεργία.
- Η πλατφόρμα τους καλύπτει τα έξοδα για τον προστατευτικό εξοπλισμό
- Οι ψηφιακές πλατφόρμες έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις πρόνοιας, υγιεινής και ασφάλειας προς τους συνεργαζόμενους με συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου, με εκείνες που θα είχαν αν συνδέονταν μαζί τους με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας.
Επίσης, στον ίδιο νόμο επισημαίνεται πως για να θεωρείται ότι ένας απασχολούμενος σε πλατφόρμα βρίσκεται σε καθεστώς συνεργάτη και όχι μισθωτού, πρέπει να ισχύουν ταυτοχρόνως όλες οι παρακάτω προϋποθέσεις:
- να μπορεί να αναθέσει την εργασία που ανέλαβε και σε τρίτους,
- να έχει το δικαίωμα να επιλέγει ποιες μεταφορές που του ανατίθενται θα εκτελέσει και ποιες όχι,
- να μπορεί να παρέχει υπηρεσίες και σε ανταγωνιστική πλατφόρμα,
- να μπορεί να συνδέεται και να αποσυνδέεται από την πλατφόρμα όποτε θέλει.
Κάποιος που δεν πληροί και τις τέσσερις παραπάνω προϋποθέσεις, θεωρείται μισθωτός και μπορεί να διεκδικήσει τα αντίστοιχα δικαιώματα.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, όλα τα παραπάνω δεν ίσχυαν μέχρι τον ν. 4808/2021 και επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. «Σήμερα οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες που αδικούνται έχουν για πρώτη φορά τρόπο να προστατευθούν και η Επιθεώρηση Εργασίας έχει για πρώτη φορά τα νομικά εργαλεία να εφαρμόσει την εργατική νομοθεσία».
Τέλος, το υπουργείο ξεκαθαρίζει ότι από καμία ρύθμιση οποιουδήποτε νόμου, δεν προκύπτει δικαίωμα των εργοδοτών να μετατρέπουν μονομερώς και εκβιαστικά τις συμβάσεις μισθωτής εργασίας σε ψευδεπίγραφες συμβάσεις παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών.
Στο μεταξύ, κλιμάκια ελεγκτών του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) διενεργούν ελέγχους στις επιχειρήσεις του κλάδου διανομών (delivery).
Με τους εν λόγω ελέγχους, το ΣΕΠΕ επιχειρεί να διαπιστώσει αν στον κλάδο των delivery και των courier, που λειτουργούν μέσω πλατφορμών, υπάρχουν ψευδεπίγραφες συμβάσεις παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών, ενώ στην πραγματικότητα υποκρύπτεται σύμβαση εξαρτημένης εργασίας.