Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία κάθε εργοδότης οφείλει να έχει στην διάθεσή του μια Γραπτή Εκτίμηση των υφιστάμενων κατά την εργασία κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν ομάδες εργαζομένων που εκτίθενται σε ιδιαίτερους κινδύνους. Συνεπώς, η ύπαρξη της μελέτης αυτής είναι υποχρεωτική για κάθε επιχείρηση του ιδιωτικού ή του δημόσιου τομέα ανεξαρτήτως αριθμού απασχολουμένων και κλάδου οικονομικής δραστηριότητας.
Η Γραπτή Εκτίμηση του Επαγγελματικού Κινδύνου (Γ.Ε.Ε.Κ.) σε μία επιχείρηση ή ένα έργο, αποτελεί μια μελέτη στην οποία γίνεται συστηματική εξέταση κάθε διεξαγόμενης εργασίας που εκτελείται στην επιχείρηση, με σκοπό:
- να εντοπισθούν και να αναγνωριστούν οι πηγές του επαγγελματικού κινδύνου,
- να διαπιστωθεί κατά πόσο και με τι μέτρα μπορούν οι πηγές κινδύνων να εξαλειφθούν ή οι κίνδυνοι αυτοί να αποφευχθούν, και αν αυτό δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν τρόποι αντικατάστασης των πηγών κινδύνου με άλλες πιο ασφαλείς,
- να καταγραφούν τα μέτρα πρόληψης που ήδη εφαρμόζονται και να προταθούν αυτά που πρέπει συμπληρωματικά να ληφθούν για τον έλεγχο των κινδύνων και την προστασία των εργαζομένων.
Μια πλήρως τεκμηριωμένη και αναλυτική Γ.Ε.Ε.Κ. αποτελεί ένα ισχυρό και χρήσιμο εργαλείο για κάθε επιχείρηση στην προσπάθεια πρόληψης και αντιμετώπισης των εργασιακών κινδύνων.
Η μεθοδολογία που ακολουθείται περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Καταγραφή των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, με στόχο τον εντοπισμό όλων των πιθανών κινδύνων και την αποτύπωση των υφιστάμενων μέτρων ασφάλειας και υγείας.
- Επιτόπιες παρατηρήσεις και αυτοψία στους χώρους εργασίας της επιχείρησης ακολουθώντας τη μεθοδολογία της Εργονομικής Ανάλυσης Εργασίας (JSA).
- Πραγματοποίηση επιτόπιων μετρήσεων, όπου απαιτούνται, των επικίνδυνων παραγόντων του εργασιακού περιβάλλοντος (φωτισμός, θόρυβος, σκόνη, χημικές ουσίες κλπ).
- Αξιολόγηση, ανάλυση και ποσοτική εκτίμηση όλων των κινδύνων (υπολογισμός της επικινδυνότητας κάθε κινδύνου για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων και ιεράρχηση και κατάταξή τους σε ειδική κλίμακα.
- Πρόταση συγκεκριμένων και εφαρμόσιμων μέτρων για τους τρόπους εξάλειψης ή περιορισμού των κινδύνων.
Η Γ.Ε.Ε.Κ. έχει διεπιστημονικό αντικείμενο και η εκπόνησή της είναι μία συμμετοχική διαδικασία, στην οποία πέρα από το Γιατρό Εργασίας και τον Τεχνικό Ασφαλείας θα πρέπει να συμμετέχουν αναλογικά και όλοι όσοι εμπλέκονται.
Θα πρέπει να αναθεωρείται διαρκώς, καθώς ο επαγγελματικός κίνδυνος μεταβάλλεται τόσο λόγω εσωτερικών, όσο και λόγω εξωτερικών παραγόντων.